I. NGUYÊN LÝ
Đếm số lượng và phân tích các thông số tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu), hồng cầu lưới, đo huyết sắc tố, hematocrit, phân loại bạch cầu có nhận xét của bác sĩ về số lượng và hình thái các tế bào máu.
II. CHỈ ĐỊNH
Kết quả xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu có có chỉ số tăng hoặc giảm so với giới hạn bình thường.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có chống chỉ định
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
KTV khoa Huyết học – Truyền máu: đếm số lượng, nhuộm tiêu bản
Bác sĩ: đọc kết quả xét nghiệm
2. Bệnh phẩm: 2ml máu ngoại vi chống đông bằng EDTA
3. Phương tiện, hóa chất
– Phương tiện:
+ Máy đếm tế bào.
+ Kính hiển vi
+ Lam kính
+ Dầu soi, găng tay
– Hóa chất (Thuốc thử):
+ Dung dịch Giemsa, cồn 90°
+ Thuốc nhuộm Brilliaut Cresyl Bleu (BCB).
4. Phiếu xét nghiệm
Giấy chỉ định xét nghiệm ghi đầy đủ thông tin về người bệnh: họ tên, tuổi, gường bệnh, khoa phòng, chẩn đoán.
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Bước 1:Kiểm tra ống bệnh phẩm, đối chiếu thông tin trên ống nghiệm và giấy xét nghiệm, yêu cầu xét nghiệm của bác sĩ lâm sàng.
2. Bước 2:Đưa bệnh phẩm vào chạy máy đếm tế bào máu, ghi kết quả vào phiếu
3. Bước 3:Kéo 2 tiêu bản trên lam, để khô và cố định bằng cồn 90°.
4. Bước 4:Nhuộm lam máu bằng thuốc nhuộm Giemsa pha loãng 1/10 trong 15 – 20 phút.
5. Bước 5:Rửa lam dưới vòi nước sạch.
6. Bước 6:Để khô, nhỏ dầu soi lam kính trên vật kính 10X, 40X, 100X.
7. Bước 7:Làm xét nghiệm hồng cầu lưới:
– Dùng pipette Pasteur cho 2 – 3 giọt máu bệnh nhân vào ống nghiệm.
– Cho 1 thể tích tương đương thuốc nhuộm BCB vào ống nghiệm có sẵn máu bệnh nhân và trộn đều.
– Ủ 37°C từ 20 đến 30 phút. Lấy ra trộn đều lại rồi nhỏ 1 giọt lên lame kính dùng lame kéo thành một làn máu mỏng, để khô tự nhiên và quan sát dưới kính hiển vi với vật kính dầu 100X , chọn vùng hồng cầu nằm rải rác rồi di chuyển qua vi trường khác đếm cho đến khi đủ 1000 hồng cầu.
VI. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
– Đếm hồng cầu mạng lưới theo quy trình đếm hồng cầu lưới.
– Đọc công thức bạch cầu trên 100 bạch cầu ở tiêu bản máu, có những loại gì, tỉ lệ phần trăm loại đó, ghi vào phiếu.
– Trong khi đọc công thức bạch cầu xem có ký sinh trùng sốt rét không, có loại tế bào bất thường bạch cầu non, tình trạng cấu trúc, trưởng thành của các tế bào, nguyên sinh chất và các hạt đặc hiệu có gì lạ.
– Đối với hồng cầu nhận xét về hình thể, số lượng, kích thước, mầu sắc, lượng huyết sắc tố chứa trong hồng cầu, có trong hồng cầu non trong máu hay không.
– Nhận xét về số lượng và chất lượng tiểu cầu, độ tập trung ra sao có gặp tiểu cầu khổng lồ hay không.
VII. GHI CHÚ
– Các thông số về số lượng, thành phần, kích thước tế bào giúp đánh giá chung về tình trạng tế bào máu.
– Các nhận xét của bác sĩ chuyên khoa giúp định hướng về các bất thường hình thái tế bào máu phản ánh gián tiếp về tình trạng sinh máu của tủy xương và một số bệnh liên quan.
– Ý kiến của người đọc huyết đồ có yêu cầu làm thêm xét nghiệm gì không